Με τις δασικές πυρκαγιές να σαρώνουν όλη την Ευρώπη για ένα ακόμα καλοκαίρι, οι αρχές παλεύουν να εξασφαλίσουν ζωτικής σημασίας πυροσβεστικά αεροσκάφη.
Η εποχή των δασικών πυρκαγιών έφτασε και πάλι στην Ευρώπη. Καταστροφικές πυρκαγιές πλήττουν όλα τα Βαλκάνια και ιδίως στην Ελλάδα με την Αττική να τυλίγεται στις φλόγες στις αρχές του μήνα και το μεγαλύτερο βουνό της Βορείου Ελλάδος, το Παγγαίο όρος, να φλέγεται επίσης τις τελευταίες μέρες. Στην άλλη μεριά της Ευρώπης, οι φλόγες τυλίγουν τώρα και το πορτογαλικό νησί Μαδέιρα, στα ανοικτά των ακτών του Μαρόκου.
Ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της ΕΕ, ο RescEU, ο οποίος διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών, ανέλαβε δράση για ένα ακόμα καλοκαίρι. Η Πορτογαλία χρησιμοποίησε το RescEU για να προμηθευτεί δύο υδροφόρες από την Ισπανία για την κατάσβεση των πυρκαγιών της Μαδέιρας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να ενισχύσει αυτόν τον μηχανισμό και σχεδιάζει να επενδύσει 600 εκατομμύρια ευρώ από τα κεφάλαιά της για την αγορά περισσότερων εναέριων πυροσβεστικών οχημάτων.
Η Επιτροπή, ωστόσο, αντιμετωπίζει ένα μεγάλο πρόβλημα. Η καναδική κατασκευάστρια εταιρεία DeHavilland, είναι ο μοναδικός παραγωγός στον κόσμο ειδικά κατασκευασμένων πυροσβεστικών αεροπλάνων, των DHC-515, γνωστών ως Canadairs, αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή σημαντικές καθυστερήσεις στην παραγωγή.
Η ανάγκη της Ευρώπης για νέα εναέρια πυροσβεστικά αεροσκάφη θα γίνει ακόμη πιο επιτακτική, καθώς ο σημερινός στόλος της γερνάει και η ήπειρος αντιμετωπίζει όλο και περισσότερο πιο έντονες και συχνές δασικές πυρκαγιές.
Οι αρχές αναρωτιούνται αν μια νέα ευρωπαϊκή γραμμή παραγωγής αεροσκαφών θα μπορούσε να βοηθήσει στην επίλυση του προβλήματος, αλλά δυστυχώς ανακύπτουν πολλά εμπόδια.
Ένας προμηθευτής
Για την επανεκκίνηση της γραμμής παραγωγής της, η DeHavilland απαιτεί μια ελάχιστη παραγγελία τουλάχιστον 20 αεροσκαφών, προερχόμενη τουλάχιστον από πολλούς αγοραστές.
Αυτό ακριβώς έκαναν οι Ευρωπαίοι, με 7 αεροπλάνα να έχουν παραγγελθεί από την Ισπανία, 7 από την Ελλάδα και από 2 από τη Γαλλία, την Πορτογαλία και την Κροατία. «Άλλες (ευρωπαϊκές) παραγγελίες βρίσκονται υπό συζήτηση», δήλωσε η DeHavilland στο Euractiv. Άλλη μια παραγγελία από την Ιταλία αναμένεται να υπογραφεί «τις επόμενες εβδομάδες».
Σύμφωνα με τις προσδοκίες, «η πρώτη παράδοση θα πραγματοποιηθεί στα τέλη του 2027 ή στις αρχές του 2028» επιβεβαίωσε η DeHavilland.
Ορισμένοι όμως εκφράζουν τις επιφυλάξεις τους. Ο Γάλλος γερουσιαστής Ζαν-Πιερ Βόγκελ, ο οποίος μελετά το θέμα τα τελευταία πέντε χρόνια, οι «συνεχώς αναβαλλόμενες προθεσμίες, χρόνο με το χρόνο, […] εγείρουν εύλογα ερωτήματα σχετικά με την πραγματική υλοποίηση της [γαλλικής] παραγγελίας», έγραψε σε μια έκθεση του Ιουλίου 2023.
Υπάρχουν και άλλοι περιορισμοί στον εφοδιασμό του κύκλου ζωής του Canadair, οι οποίοι δημιουργούν προβλήματα
Στη Γαλλία, υπάρχει μόνο ένας πάροχος συντήρησης εξουσιοδοτημένος να συντηρεί τα αεροσκάφη – η Sabena Technics. Η εταιρεία, ωστόσο, αντιμετωπίζει προβλήματα στην πρόσληψη προσωπικού, στην αντιμετώπιση απεργιών και στην προμήθεια ορισμένων ανταλλακτικών.
Με τον γαλλικό στόλο να έχει ηλικία μεγαλύτερη των είκοσι ετών, η όλη κατάσταση επιμηκύνει τους χρόνους συντήρησης και το κόστος.
Ως αποτέλεσμα, μόνο τα μισά από τα 12 αεροσκάφη της Γαλλίας ήταν επιχειρησιακά στα μέσα Αυγούστου, δήλωσε στη γαλλική Libération ο Benoît Quennepoix του SNPNAC, του εθνικού συνδικάτου πολιτικής αεροπορίας και πιλότος του Canadair.
Ως αποτέλεσμα, αυτό ανάγκασε τη Γαλλία να συνάψει συμβάσεις για ελικόπτερα και εναέρια αεροσκάφη από τον ιδιωτικό τομέα, με κόστος περίπου 16 εκατ. ευρώ μόνο για το καλοκαίρι του 2023, σύμφωνα με την έκθεση της γαλλικής Γερουσίας.
Μια ευρωπαϊκή εναλλακτική λύση;
Εάν η Επιτροπή είναι διατεθειμένη να αγοράσει καναντέρ, τίθεται το εξής ερώτημα: μήπως τα κεφάλαια αυτά θα ήταν καλύτερα να επενδυθούν στη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής γραμμής παραγωγής, ικανής να παράγει μακροπρόθεσμα ένα εναλλακτικό νέο πυροσβεστικό αεροσκάφος;
Αρκετές ευρωπαϊκές νεοσύστατες επιχειρήσεις θέλουν να αναπτύξουν πυροσβεστικά αεροσκάφη, όπως η βελγική εταιρεία Roadfour, η οποία σχεδιάζει ένα πρωτότυπο μετά το 2030. Στη Γαλλία επίσης, η Hynaero αναπτύσσει ένα πρωτότυπο το οποίο, όπως λέει, θα μπορούσε να είναι διαθέσιμο το 2031.
Οι βετεράνοι κατασκευαστές αεροσκαφών είναι πιο επιφυλακτικοί και εκφράζουν σοβαρές επιφυλάξεις για την ανάπτυξη ενός δυνητικού αεροσκάφους στην Ευρώπη. Θα απαιτηθούν επενδύσεις δισεκατομμυρίων ευρώ για μια πολύ μικρή παγκόσμια αγορά, η οποία υπολογίζεται σε περίπου 300 πυροσβεστικά αεροσκάφη, εκ των οποίων λιγότερα από εκατό χρειάζονται στην Ευρώπη, σύμφωνα με την έκθεση της γαλλικής Γερουσίας.
Όπως έχουν τα πράγματα, «θα ήταν οικονομικά αδύνατο να παραχθεί ένα αεροσκάφος χωρίς να καταστεί απαγορευτικά ακριβό για τον αγοραστή», εξήγησε η Airbus στους Γάλλους γερουσιαστές. Μια δήλωση που υποστηρίζεται από το σχέδιο Roadfour, το οποίο εκτιμά ότι τα αεροπλάνα του θα κοστίζουν 60-70 εκατομμύρια ευρώ ανά αεροσκάφος.
Εν τω μεταξύ, οι Ευρωπαίοι έχουν κάποιες συμπληρωματικές επιλογές, όπως η προσαρμογή υφιστάμενων αεροσκαφών. Το μεγάλο στρατιωτικό αεροπλάνο Airbus A400M, για παράδειγμα, μπορεί να εξοπλιστεί με ένα κιτ για τη ρίψη προϊόντων που καθυστερούν την εξάπλωση των πυρκαγιών. Ωστόσο, αυτό δεν είναι το ίδιο με τη ρίψη «βομβών νερού», οι οποίες σβήνουν τις υφιστάμενες πυρκαγιές.
Και όπως και τα περισσότερα άλλα ευρωπαϊκά σχέδια προσαρμογής ή εκβιομηχάνισης, αυτό βρίσκεται ακόμη σε εμβρυακό στάδιο και δεν έχει ακόμη δοκιμαστεί εκτενώς.
Ως εκ τούτου, η καναδική λύση παραμένει η προτιμώμενη επιλογή της ΕΕ.
Όμως, καθώς δεν αναμένονται σύντομα νέα αεροσκάφη και οι δασικές πυρκαγιές αναμένεται να αυξηθούν τα επόμενη έτη, η κατάσταση πιθανότατα να χειροτερέψει τα επόμενα καλοκαίρια.