Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) επικύρωσε την Τρίτη (10 Σεπτεμβρίου) το πρόστιμο ύψους 2,42 δισεκατομμυρίων ευρώ που επέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά της Google, λόγω της φερόμενης κατάχρησης της κυρίαρχης θέσης της στην αγορά μηχανών αναζήτησης.
Η υπόθεση 14 ετών που πλέον έφτασε στο τέλος της βρίσκει τον τεχνολογικό γίγαντα αντιμέτωπο με το δεύτερο μεγαλύτερο αντιμονοπωλιακό πρόστιμο που έχει επιβάλει ποτέ η ρυθμιστική αρχή.
«Το Δικαστήριο επικυρώνει το πρόστιμο ύψους 2,4 δισεκατομμυρίων ευρώ που επιβλήθηκε στην Google για κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης της με την ευνοϊκή μεταχείριση της δικής της υπηρεσίας συγκριτικών αγορών», αναφέρεται στο δελτίο Τύπου του ΔΕΕ.
Η Google δήλωσε στο Euractiv ότι «είμαστε απογοητευμένοι από την απόφαση του Δικαστηρίου» και ότι η εταιρεία είχε «προβεί σε αλλαγές ήδη από το 2017 για να συμμορφωθεί με την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής», αναφερόμενη σε δελτίο τύπου του 2017 που αναφέρει ότι οι υπηρεσίες αγορών στην ΕΕ θα ανταγωνίζονται επί ίσοις όροις με τις υπηρεσίες σύγκρισης αγορών της Google.
Το Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ απέρριψε για πρώτη φορά την προσφυγή της Google το 2021, ενώ η σημερινή απόφαση απέρριψε τη δεύτερη προσφυγή της Google ενώπιον του Δικαστηρίου.
Η τελική απόφαση του Δικαστηρίου ακολουθεί την πρόταση της γενικής εισαγγελέως Juliane Kokott, η οποία συμβούλευσε τους δικαστές να διατηρήσουν το πρόστιμο τον Ιανουάριο του 2024.
Η μητέρα των αντιμονοπωλιακών μαχών
Η απόφαση έθεσε τέλος σε μια 14ετή δικαστική διαμάζη που εκκίνησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Νοέμβριο του 2010, καθώς υπήρχαν καταγγελίες από διάφορες εταιρείες περί αντιμονοπωλιακών παραβιάσεων της Google.
Πιστοποιεί επίσης την αυτοαναφορά ως μορφή κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης.
Διαπιστώθηκε ότι η Google τοποθέτησε παράνομα τη δική της υπηρεσία συγκριτικών αγορών σε πλεονεκτική θέση χάρη στην κυρίαρχη μηχανή αναζήτησης που διαθέτει, εις βάρος των υπηρεσιών αγορών των ανταγωνιστών της.
«Πίσω στο 2009, σίγουρα δεν περιμέναμε μια διαδικασία 15 ετών», δήλωσε στο Euractiv εκπρόσωπος της γερμανικής ένωσης εκδοτών BDZV. Η ένωση υπέβαλε καταγγελία στη γερμανική αρχή ανταγωνισμού εκείνο το έτος, η οποία διαβιβάστηκε αργότερα στην Επιτροπή το 2010.
«Από την αρχή κάθε κατάχρησης, η υπηρεσία συγκριτικών αγορών της Google αύξησε την επισκεψιμότητά της κατά σαράντα πέντε φορές στο Ηνωμένο Βασίλειο, κατά τριάντα πέντε φορές στη Γερμανία, [και] κατά δεκαεννέα φορές στη Γαλλία», έγραψε η Επιτροπή το 2017.
Η υπόθεση είναι η «μητέρα των αντιμονοπωλιακών μαχών», δήλωσε ο εκπρόσωπος της BDZV, επικαλούμενος ειδικούς σε θέματα ανταγωνισμού. Η υπόθεση άλλαξε την πολιτική ανταγωνισμού και ενέπνευσε τους νομοθέτες της ΕΕ να θεσπίσουν έναν νόμο-ορόσημο για την ψηφιακή αντιμονοπωλιακή νομοθεσία, τον νόμο για τις ψηφιακές αγορές (DMA), το 2022.
Ο κανονισμός της ΕΕ περί συγχωνεύσεων ρυθμίζει τον ανταγωνισμό εκ των υστέρων ή μετά την τέλεση μιας παράβασης. Αντίθετα, η DMA, που ισχύει από τον Μάιο του 2023, επιτρέπει στην Επιτροπή να ενεργεί εκ των προτέρων, θέτοντας κανόνες για την πρόληψη της αντιανταγωνιστικής συμπεριφοράς πριν αυτή εκδηλωθεί.
Από την άλλη, σημαίνοντα πρόσωπα του χώρου, όπως η Ανώτερη Σύμβουλος Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης Καταναλωτών BEUC Vanessa Turner, λένε ότι οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένης της Google, δεν έχουν ακόμη συμμορφωθεί πλήρως με την DMA. Η ίδια δήλωσε στο Euractiv ότι η Επιτροπή θα πρέπει να επιβάλει γρήγορα την DMA κατά της Google και άλλων gatekeepers.
Η BEUC ήταν ένας από τους καταγγέλλοντες στην υπόθεση Google Shopping κατά του καλιφορνέζικου τεχνολογικού γίγαντα.
Επιβολή διορθωτικών μέτρων
«Αυτό το πρόστιμο είναι απλώς ένας φόρος που πρέπει να πληρώσει η Google- δεν θα επηρεάσει καθόλου τη συμπεριφορά της», δήλωσε στο Euractiv ο Richard Stables, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας συγκριτικών αγορών Kelkoo Group.
Ο όμιλος είναι επικεφαλής καταγγέλλων στην υπόθεση κατά του Google Shopping στη Γαλλία και εμπλέκεται ξεχωριστά σε δικαστική διαμάχη για παρόμοια ζητήματα με τον τεχνολογικό γίγαντα στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Όταν εκδόθηκε το πρόστιμο το 2017, η μητρική εταιρεία της Google, η Alphabet, ανέφερε έσοδα ύψους 110 δισεκατομμυρίων ευρώ. Μέχρι το 2023, ο αριθμός αυτός είχε αυξηθεί σε 278 δισεκατομμύρια ευρώ. Το πρόστιμο της Επιτροπής, επομένως, ανερχόταν στο 2,2% των ετήσιων εσόδων της Google το 2017, ωστόσο τώρα ανέρχεται στο 0,9% των ετήσιων εσόδων της Google το 2023.
Πιο σημαντικές επιπτώσεις για την Google μπορεί να προκύψουν από μια υπόθεση στις ΗΠΑ.
Τον Αύγουστο, ο δικαστής της Περιφέρειας της Κολούμπια, Amit Mehta, αποφάνθηκε ότι η εταιρεία διατηρεί παράνομο μονοπώλιο στις υπηρεσίες αναζήτησης και διαφήμισης. Τα πιθανά διορθωτικά μέτρα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν ακόμη και τη διάσπαση των υπηρεσιών διαφήμισης και αναζήτησης της Google, κάτι που, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμον
Στο υπόμνημά της προς τον επόμενο Επίτροπο Ανταγωνισμού, η δεξαμενή σκέψης Bruegel των Βρυξελλών ανέφερε ότι η επιβολή της DMA πρέπει να είναι «σθεναρή και γρήγορη», παρά την αναμενόμενη αντίσταση της Μεγάλης Τεχνολογίας, όπως φάνηκε στην υπόθεση των αγορών της Google που διήρκεσε 14 χρόνια.
«Εάν η επιβολή της [DMA] δεν επιβάλει τη συμμόρφωση γρήγορα, ο νόμος θα γίνει αντιληπτός από τους καταναλωτές ως μείωση της ποιότητας της ψηφιακής τους εμπειρίας, ενώ δεν θα προσφέρει κανένα όφελος», έγραψε στο υπόμνημα η Αμερικανίδα εμπειρογνώμονας Fiona Scott Morton.
«Οι επιχειρηματικοί χρήστες θα απογοητευτούν από τη δυνατότητά τους να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στους καταναλωτές μέσω των gatekeepers και [οι] επενδύσεις και η καινοτομία τους θα μειωθούν», ανέφερε.