Η ισπανική κυβέρνηση παλεύει ενάντια στον χρόνο για να καταλήξει σε ένα προσωρινό «στρατηγικό σχέδιο» για την αντιμετώπιση της σοβαρής μεταναστευτικής κρίσης στα Κανάρια Νησιά και στον ισπανικό θύλακα της Θέουτα στη Βόρεια Αφρική. Εν τω μεταξύ, η Frontex ενθάρρυνε τη Μαδρίτη να ζητήσει επισήμως βοήθεια για τον περιορισμό της ανθρωπιστικής έκτακτης ανάγκης.
Η Ισπανίδα υπουργός Νεολαίας και Παιδιών, Σίρα Ρέγο (Communist Party/Sumar), ανακοίνωσε σε επίσκεψή του στη Θέουτα την Τετάρτη (4 Σεπτεμβρίου) ότι η κυβέρνηση του Σάντσεθ ετοιμάζει ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης από κοινού με την ΕΕ για να βοηθήσει στην ελάφρυνση της πίεσης στα κέντρα υποδοχής ασυνόδευτων ανήλικων μεταναστών.
Σύμφωνα με την Ρέγο, πρόκειται για «ένα στρατηγικό σχέδιο που επεξεργάζεται με την ΕΕ και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα για να ζητηθούν οι [οικονομικοί] πόροι που μας αντιστοιχούν (…)» για την εφαρμογή αυτών των σχεδίων έκτακτης ανάγκης.
Βραχυπρόθεσμα, η ισπανική κυβέρνηση σκοπεύει να διερευνήσει τη «δυνατότητα εφαρμογής ευρωπαϊκών προγραμμάτων που καλωσορίζουν και προστατεύουν τα παιδιά που ζητούν άσυλο» και να εφαρμόσει μια πολιτική «δεσμευτικής και υποστηρικτικής υποδοχής των παιδιών στο έδαφος της ΕΕ», δήλωσε η Ισπανίδα υπουργός.
Πρόσφατα επίσημα στοιχεία αποκάλυψαν ότι οι αφίξεις παράτυπων μεταναστών από την Αφρική έφθασαν σε επίπεδα ρεκόρ στην Ισπανία τις δύο πρώτες εβδομάδες του Αυγούστου, με αύξηση 126% στα Κανάρια Νησιά και 143% στη Θέουτα.
Μεγάλος αριθμός αυτών των παράτυπων μεταναστών προέρχεται από τη Μαυριτανία και την περιοχή του Σαχέλ, όπου η τρέχουσα κλιμάκωση της βίας εκτοπίζει χιλιάδες ανθρώπους.
Μια μεγάλη πρόκληση για τις τοπικές αρχές είναι ότι τα κέντρα υποδοχής μεταναστών στις Καναρίους Νήσους και τη Θέουτα είναι υπερπλήρη, γεγονός που τις αναγκάζει να στήνουν σκηνές και άλλα προσωρινά καταλύματα.
Η μεταναστευτική κρίση έχει επίσης μετατραπεί σε ένα αμφιλεγόμενο πολιτικό πεδίο μάχης μεταξύ της κυβέρνησης και του Ισπανικού Λαϊκού Κόμματος (Partido Popular/EPP): Η αντιπολίτευση κατηγορεί το PSOE ότι δεν έχει πραγματική μεταναστευτική πολιτική και ότι «αυτοσχεδιάζει» με την τρέχουσα επείγουσα κατάσταση.
Το ακροδεξιό κόμμα VOX, με τη σειρά του, μαζί με το Se Acabó la Fiesta (Το πάρτι τελείωσε/SALF) του Αλβίσε Πέρεθ έχουν επίσης εκμεταλλευτεί πολιτικά την ανθρωπιστική κρίση αυτή στα Κανάρια Νησιά και τη Θέουτα για να εξαπολύσουν πυρά κατά της κυβέρνησης Σάντσεθ.
Προειδοποίηση από τον Frontex & κριτική από τον πρόεδρο των Καναρίων Νήσων
Σε έντονα επικριτικό ύφος, ο πρόεδρος της περιφερειακής κυβέρνησης των Καναρίων Νήσων, Φερνάντο Κλαβίχο (του κεντροδεξιού κόμματος Coalición Canaria) δήλωσε την Πέμπτη (5 Σεπτεμβρίου) σε συνέντευξή του στην El País ότι αισθάνεται «εξαπατημένος από το PSOE».
Εν τω μεταξύ, ο εκτελεστικός διευθυντής της Frontex Χανς Λέιτενς ζήτησε αυτή την εβδομάδα πολιτική βούληση από την ισπανική κυβέρνηση, καθώς και οικονομικούς και νομικούς πόρους, ώστε ο οργανισμός να μπορέσει να συνεργαστεί γρήγορα με τη Μαδρίτη σε αυτή την κρίση.
Ο Λέιτενς πρόσθεσε ότι η Frontex βρίσκεται τώρα σε διαπραγματεύσεις για προγράμματα συνεργασίας με τους εταίρους της ΕΕ για το 2025 και υπενθύμισε ότι (για να ξεκινήσουν οι απαραίτητες διαδικασίες) τα κράτη μέλη πρέπει πρώτα να ζητήσουν επίσημα τη βοήθεια του οργανισμού.
«Το έχω δει με τα ίδια μου τα μάτια. Έχω πάει σε κέντρα υποδοχής (για τους μετανάστες στις Κανάριες Νήσους), έχω πάει στην ακτή- έχω μιλήσει με την Guardia Civil (στρατιωτική αστυνομία). Έχω πλήρη επίγνωση [του προβλήματος], αλλά όλα ξεκινούν με ένα αίτημα της ισπανικής κυβέρνησης», προειδοποίησε ο υψηλόβαθμος Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Ομοίως, ο Κλαβίχο έστειλε την περασμένη εβδομάδα επιστολή στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, με την οποία την προσκαλούσε να επισκεφθεί τα Κανάρια Νησιά για να δει από κοντά πώς οι τοπικές αρχές και οι ΜΚΟ αντιμετωπίζουν την κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Επιπλέον, ζήτησε την Τετάρτη (4 Σεπτεμβρίου) να εμφανιστεί ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για να εξηγήσει την κατάσταση και να ζητήσει επείγουσα πρόσθετη βοήθεια από την ΕΕ, όπως αναφέρει το ισπανικό πρακτορείο ειδήσεων.
Ωστόσο υπάρχει ένα αγκάθι μεταξύ του PP και του PSOE. Είναι η πρόταση του τελευταίου να τροποποιηθεί επειγόντως ο ισχύων νόμος περί μετανάστευσης (Ley de Extranjería), ώστε να καταστεί υποχρεωτική η υποδοχή των ασυνόδευτων ανήλικων μεταναστών στις 17 αυτόνομες περιφέρειες της Ισπανίας.
Η υποδοχή ενός περιορισμένου ποσοστού ανήλικων μεταναστών στις αυτόνομες κοινότητες στις οποίες κυβερνούν με συνασπισμό το PP και το VOX προκάλεσε μια πικρή κρίση μεταξύ των δύο κομμάτων πριν από το καλοκαίρι και οδήγησε σε μερική κατάρρευση των τοπικών συμφωνιών μεταξύ τους.