Αυτό το άρθρο είναι μέρος των ειδικών εκθέσεων μας Μια ματιά στα δημοκρατικά πειράματα σε όλη την Ευρώπη.
Οι νέοι ακτιβιστές πιέζουν για τη μεγαλύτερη αναγνώριση των απόψεων και των αναγκών των νέων στη χάραξη της ευρωπαϊκής πολιτικής, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι νέοι αισθάνονται ασφαλείς για να συμμετέχουν, κάτι που αποτελεί βασικό μέλημα, καθώς πλησιάζουν οι ευρωπαϊκές εκλογές του επόμενου έτους.
Προκειμένου να δοθεί μεγαλύτερο λέγειν στους νέους και να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη τους στα θεσμικά όργανα της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Νεολαίας διεξάγει τον διάλογο της ΕΕ για τη νεολαία, ένα συμμετοχικό εργαλείο για τη συμμετοχή των νέων στη νομοθετική διαδικασία της ΕΕ.
«Ουσιαστικά, σε μια στιγμή όπως τώρα, που υπάρχει αυξανόμενη δυσπιστία ή αδιαφορία από την πλευρά της νεολαίας προς τους θεσμούς, πρέπει να κάνουμε τους θεσμούς ακόμη πιο σχετικούς στη νεολαία», δήλωσε στη EURACTIV ο Elias Dray, αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Νεολαίας.
Ένα συμμετοχικό εργαλείο
«Ο διάλογος της ΕΕ για τη νεολαία είναι ένας συμμετοχικός μηχανισμός, ο οποίος υπάρχει από το 2009, σε ευρωπαϊκό επίπεδο», δήλωσε στη EURACTIV η Χριστιάνα Ξενοφώντος, αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Νεολαίας.
«Είναι ένας μηχανισμός που δημιουργήθηκε για να υποστηρίξει την από κοινού δημιουργία πολιτικών που να αντικατοπτρίζουν τις ανάγκες της νεολαίας, από τους νέους και τους υπευθύνους χάραξης πολιτικής μαζί», εξήγησε.
Αν και ο διάλογος της ΕΕ για τη νεολαία μπορεί να δώσει στους νέους λέγειν στις πολιτικές της ΕΕ, το εργαλείο δεν είναι ακόμη ευρέως γνωστό στους Ευρωπαίους νέους. Μια έρευνα του Ευρωβαρόμετρου του 2022 για τη νεολαία και τη δημοκρατία διαπίστωσε ότι μόνο το 13% των ερωτηθέντων γνώριζαν το εργαλείο.
Ωστόσο, πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές του επόμενου έτους, είναι βασικό να ενισχύουμε τις μεθόδους και τους χώρους συμμετοχής ώστε οι νέοι να λαμβάνουν μέρος στη δημοκρατική διαδικασία της ΕΕ, σύμφωνα με την Ξενοφώντος.
Αν και στις ευρωπαϊκές εκλογές του 2019 σημειώθηκε αύξηση στους νέους ψηφοφόρους, ένα μετεκλογικό Ευρωβαρόμετρο διαπίστωσε ότι εν γένει τα μεγαλύτερα άτομα ήταν πιθανότερο να ψηφίσουν.
«Για να πείσουμε ή να παρακινήσουμε τους νέους να ψηφίσουν ή ακόμα και να θέσουν υποψηφιότητα, πρέπει να δημιουργήσουμε αυτόν τον ασφαλή χώρο», δήλωσε.
Αξιολόγηση των πολιτικών της ΕΕ
Παράλληλα με αυτή τη συμμετοχική διαδικασία, το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Νεολαίας προωθεί ένα εργαλείο αξιολόγησης του αντικτύπου που ονομάζεται EU Youth Test, για την αξιολόγηση του αντικτύπου που έχουν οι πολιτικές της ΕΕ στη νεολαία.
«Ένα μέρος της σημερινής δυσπιστίας [της νεολαίας] προέρχεται από το αλυσιτελές ορισμένων πολιτικών προς τη νεολαία. Το Youth Test έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι οι πολιτικές αφορούν τη νεολαία», δήλωσε ο Dray, προσθέτοντας ότι θα πρέπει να είναι «μια συστηματοποιημένη εκ των προτέρων αξιολόγηση και εκτίμηση του αντικτύπου για τις πολιτικές».
«Σκοπός είναι η νέα νομοθεσία να αφορά τους νέους και να διασφαλιστεί ότι όλες οι νομοθεσίες λαμβάνουν υπόψη τους νέους και ότι καμία από αυτές δεν βλάπτει τους νέους και τις νέες γενιές όχι μόνο του σήμερα, αλλά και τις νέες γενιές του αύριο», πρόσθεσε.
Αυτή η δοκιμή την αξιολόγησης του αντικτύπου έχει ήδη εφαρμοστεί σε κράτη μέλη όπως η Γαλλία, η Αυστρία, η Γερμανία και η περιοχή της Φλάνδρας στο Βέλγιο.
Αν και οι δοκιμές αξιολόγησης του αντικτύπου δεν στοχεύουν σε συγκεκριμένες πολιτικές, το «Youth-Check» της Γερμανίας έχει ήδη επηρεάσει τις συζητήσεις για τους κανονισμούς περί τροφίμων, οι οποίες αποσκοπούσαν στην αλλαγή των διαφημίσεων τροφίμων για άτομα κάτω των 14 ετών.
Προβληματισμοί της νεολαίας
Σύμφωνα με τους νέους ακτιβιστές, η συνεκτίμηση των απόψεων και των αναγκών των νέων στη διαδικασία της νομοθεσίας της ΕΕ θα βοηθούσε στον σχεδιασμό καλύτερων πολιτικών και θα έδινε απαντήσεις στους τρέχοντες προβληματισμούς των νέων.
«Δεν υπάρχει ούτε μία φωνή, ούτε μία ομάδα που θα πρέπει να μιλάει εκ μέρους της νεολαίας. Νομίζω ότι όλοι συμφωνούμε σε αυτό», δήλωσε στη EURACTIV ο Alexandre Fonseca, συντονιστής συμμετοχής της SALTO Youth.
«Αλλά οι νέοι έχουν συγκεκριμένους προβληματισμούς. Το να μην έχουν λέγειν, το να μην εισακούεται η γνώμη τους είναι σίγουρα ένας από τους προβληματισμούς αυτούς», δήλωσε.